Ik heb de afgelopen 35 jaar – vaak onder complexe omstandigheden en onder grote druk – leidinggegeven aan bedrijven en teams binnen bedrijven. Via deze “lessons learned” blog sta ik stil bij en geef ik mijn mening over onderwerpen die mij in de loop der tijd hebben beziggehouden. Dit keer:
CRISISMANAGEMENT
Als ondernemer of leidinggevende is de kans groot dat je een keer, of zelfs regelmatig, te maken krijgt met crisissituaties. Meer dan in welke situatie dan ook zullen alle ogen hierbij gericht zijn op jou als leider. Ik heb een groot deel van m’n carrière in “crisisgevoelige” organisaties gewerkt. Er zijn een paar zaken die ik hierover met jullie wil delen.
Crisis? What crisis?
Er zijn talloze definities van het woord crisis, zoek voor de aardigheid maar eens via Google. Zelf vind ik de onderstaande definitie wel passend bij een onderneming.
“Een crisis is een gebeurtenis die binnen een kort tijdsbestek tot grote (im)materiële schade kan leiden en die bij een geringe beslissingstijd en bij een hoge mate van onzekerheid vraagt om een behandelingsdiscipline die buiten de dagelijkse orde van de organisatie valt”.
Met name het laatste deel van deze definitie is treffend. Of een situatie “buiten de dagelijkse orde van de organisatie valt” verschilt van bedrijf tot bedrijf. Wat bij de één business as usual is kan voor de ander dus een crisis zijn. In veel organisaties, zeker als deze “crisisgevoelig” zijn, is hier vooraf over nagedacht. In een business continuity plan wordt dan o.a. omschreven wat een crisis is en wie in zo’n geval het crisis managementteam vormen. Met name in dit soort organisaties bestaat het gevaar dat de drempel om een situatie tot crisis uit te roepen te laag komt te liggen. Bedenk dan dat als een bepaalde situatie te vaak tot crisis wordt gebombardeerd deze situatie “niet buiten de dagelijkse orde van organisatie valt”. Er is dan dus helemaal geen sprake van een crisis. Wellicht heb je wel te maken met een structureel probleem dat om een structurele oplossing vraagt.
Neem de leiding
Hoe zelfsturend of agile je organisatie ook is, een crisis vraagt altijd om een duidelijke leider. Binnen een kort tijdsbestek moeten beslissingen worden genomen over zaken die niemand heeft zien aankomen. Je beschikt ook (nog) lang niet over alle gewenste informatie. Uiteraard is het belangrijk dat je je zo goed mogelijk laat informeren door specialisten over de situatie en mogelijkheden, maar er is simpelweg geen tijd voor uitvoerig overleg over de eerstvolgende stappen. Neem in dit soort situaties nadrukkelijk de leiding, laat er geen misverstand over bestaan. Je zult overigens merken dat je hiermee de mensen om je heen houvast en vertrouwen biedt.
Accepteer dat het crisis is
Hoe goed je de zaken ook normaal gesproken voor elkaar hebt, ook jij kunt een keer in een crisis verzeild raken. Probeer zo snel mogelijk een beeld te krijgen van de situatie en concentreer je vervolgens vooral op de zaken die je op dat moment kunt beïnvloeden. Accepteer dat er elementen zijn die je, in ieder geval op dat moment, niet kunt veranderen. Even een ludiek (maar waar gebeurd) voorbeeld in de privésfeer. Ik reed ooit samen met mijn echtgenote in een cabrio op de snelweg toen het, totaal onverwacht, enorm begon te stortregenen. Op zo’n moment heeft het weinig zin om je druk te maken over waarom het zo plotseling begint te regenen en waar dit nu precies ineens vandaan komt. Ons crisismanagement bestond dan ook uit: zo snel mogelijk een afslag vinden, de snelheid terugbrengen tot onder de 50 km/u zodat het dak dicht kon en vervolgens op een rustige plek met de toevallig aanwezige papieren zakdoekjes de cockpit zo droog mogelijk maken. Overigens konden we in dit geval vooral lachen om “onze crisis”.
Het is goed om je te realiseren dat geen enkele leider heel ervaren is in het managen van een crisis. Maak dan ook, achteraf, gebruik van de crisis om er lering uit te trekken. Never waste a good crisis!
Comments are closed.